Behoefteonderzoek

Na behoefteonderzoek binnen de school kwam naar voren dat er zeker behoefte is aan meer beweging in de school. Uit een enquête die is afgenomen bij de leerlingen van groep 6 t/m 8 blijkt dat 62,3% van hen vindt dat er meer bewogen moet worden onder schooltijd.

Ook uit gesprekken met de directeur en leerkrachten van de bovenbouw bleek dat er behoefte is aan meer beweging en vooral hoe ze dit in kunnen zetten in de klas. Wij zijn tot de conclusie gekomen dat een site met hier genoeg tips en voorbeelden van bewegingstussendoortjes iets is wat de school op weg zou kunnen helpen naar meer beweging in de klassen.

 

Theorie

‘Bewegen is goed, meer bewegen is beter’. Deze uitspraak is terug te vinden in het artikel ‘We moeten meer bewegen en vooral de spieren trainen’ van de NOS. Voldoende bewegen verkleint het risico op hart-en vaatziekten, diabetes en depressiviteit (NOS, 2017). In dit artikel staat ook vermeld dat kinderen dagelijks een uur matig of zwaar intensief moeten bewegen.

 

In het artikel ‘Hoeveel moet je bewegen volgens de beweegrichtlijnen’, geschreven door Juul van Rijn (2017) worden de beweegrichtlijnen voor kinderen van vier tot achttien jaar beschreven. Denk hierbij aan elke dag een uur matig tot intensieve inspanning en driemaal per week spier- en botversterkende activiteiten. Ook ‘voorkom veel stilzitten’ is een van de genoemde beweegrichtlijnen.

 

Kijkend naar een normale lesdag op een basisschool wordt er toch het één en ander gevraagd van leerlingen wat betreft stilzitten. Vergeleken met vroeger wordt er nu al veel meer gedaan met bewegen op school. Je kunt hierbij denken aan gym, sportdagen en sportclinics, maar je kunt natuurlijk ook bewegen in de klas.

 

Wat je steeds meer ziet op basisscholen is dat leraren gebruik maken van bewegingstussendoortjes. Bewegingstussendoortjes zijn veilige, leuke en eenvoudige oefeningen die bestaan uit gevarieerde fysieke en motorische prikkels. De oefeningen kunnen tijdens school ingezet worden als een soort ‘break’. Een ideaal moment hiervoor is bijvoorbeeld een lesovergang. Je komt hiermee tegemoet aan de bewegingsnood die (vele) leerlingen hebben (De Martelaer & Bertels, 2009).

 

De belangrijkste voordelen van bewegingstussendoortjes zijn: het verhogen van de concentratie, plezier en de bewustmaking van de lichaamshouding. Kijkend naar de vaardigheden en omstandigheden in de groep kan er een keuze gemaakt worden tussen verschillende soorten bewegingstussendoortjes. Met deze bewegingstussendoortjes worden volgens Kristine De Martelaer en Jan Bertels (2009) verschillende doelstellingen nagestreefd:

• tegemoetkomen aan de natuurlijke bewegingsdrang van de leerlingen
• de concentratie aanscherpen
• verbeteren van de houding
• integreren van beweging in de klas
• meer plezier
• minder negatieve stress
• leerlingen zelf oefeningen laten bedenken stimuleert de creativiteit
• het groepsgevoel aanwakkeren
• actief imago van de school

 

De verschillende doelstellingen leiden natuurlijk tot verschillende soorten bewegingstussendoortjes. Op onze site houden wij ons bezig met vier verschillende soorten bewegingstussendoortjes. Deze worden hieronder verder beschreven.

 

Als eerste hebben we de groepsvormende-bewegingstussendoortjes. Hierbij is samenwerking van groot belang. Met de hele klas probeer je “het doel” te bereiken, zo werk je aan de groepsvorming van de klas.

 

Daarnaast komen concentratie-bewegingstussendoortjes ook altijd goed van pas. Deze tussendoortjes hebben als doel om de leerlingen geconcentreerd een opdracht te volbrengen. Vaak komt hier ook samenwerking aan te pas.

 

Ook de creativiteit-bewegingstussendoortjes kunnen een goede manier zijn om de kinderen even ergens anders mee bezig te laten zijn. Tijdens deze bewegingstussendoortjes kunnen ze al hun creativiteit kwijt en komen ze in aanraking met de meest gekke en leuke opdrachten.

 

Als laatste zijn de inspanning/uitlaatklep-bewegingstussendoortjes natuurlijk niet te missen. De kinderen kunnen hierbij in enkele minuten al hun energie kwijt. Zo kunnen ze hierna weer in alle rust verder aan de volgende les.

 

Verder zijn er bij het inzetten van bewegingstussendoortjes nog een aantal punten van belang. Hieronder enkele tips en principes voor het gebruiken van (de site met) de bewegingstussendoortjes.

1. Zorg dat alle leerlingen mee kunnen doen met het bewegingstussendoortje, maak er geen afvalspelletje van.
2. Houd rekening met andere klassen.
3. Zorg dat de leerlingen genoeg beweegruimte hebben, zet desnoods de tafels aan de kant.
4. Je bent zelf als leerkracht bepalend, kijk naar de groep en bepaal of een bewegingstussendoortje nodig is of niet.
5. Laat het bewegingstussendoortje niet te lang duren. Enkele minuten is genoeg.
6. Zorg ervoor dat de bewegingstussendoortjes niet ingezet worden als beloning of straf. Kinderen hebben door dat het dan ingelast wordt als ze bijvoorbeeld minder aandachtig zijn.  
7. Houd het veilig op materiaal en psychologisch vlak, het moet ontspanning bieden, niet inspanning.  

 

Advies

Het advies aan de school is om de leerlingen niet alleen tussen de lessen door te laten bewegen, maar ook tijdens de lessen. Er is uit behoefteonderzoek gebleken dat de leerlingen meer willen bewegen op school. Waarom zouden we dit niet gewoon tijdens de reken- of taalles doen?

 

Literatuur

NOS (2017, 22 augustus). We moeten meer bewegen en vooral de spieren trainen. Geraadpleegd op 23 mei 2018, van https://nos.nl/artikel/2189198-we-moeten-meer-bewegen-en-vooral-de-spieren-trainen.html

 

Van Rijn, J. (2017, 22 augustus). Bewegen volgens de beweegrichtlijnen? Geraadpleegd op 22 mei 2018, van https://www.allesoversport.nl/artikel/hoeveel-moet-je-bewegen-volgens-de-beweegrichtlijnen/?gclid=CjwKCAjw0ujYBRBDEiwAn7BKtxmmzDnmZG4CdzSpkuUeQgCyP4TiKnRmze_yX0rLYlbmtxdIvDlIZBoCM4kQAvD_BwE

 

De Martelaer, K. & Bertels, J. (2009). Beweging en voeding. Geraadpleegd op 26 mei 2018, van https://books.google.nl/books?id=Y6m9-gLkCoAC&pg=PA266&lpg=PA266&dq=bewegingstussendoortjes+creativiteit&source=bl&ots=0RESZ8H4hk&sig=ZrbmJwwl0-NE_u4gx4qQNfb2f_s&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwiBqP-Vx8PbAhUxyaYKHc7ZCHUQ6AEIfDAN#v=onepage&q=bewegingstussendoortjes%20creativiteit&f=false

 

Preller, L. (2016, 18 januari). Bewegen houdt je hersens in conditie. Geraadpleegd op 26 mei 2018, van https://www.allesoversport.nl/artikel/bewegen-houdt-je-hersens-in-conditie/